ZCDN

Kierunki realizacji polityki oświatowej 2022/2023

Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023

  1. Wychowanie zmierzające do osiągnięcia ludzkiej dojrzałości poprzez kształtowanie postaw ukierunkowanych na prawdę, dobro i piękno, uzdalniających do odpowiedzialnych decyzji.
  2. Wspomaganie wychowawczej roli rodziny przez właściwą organizację i realizację zajęć edukacyjnych wychowanie do życia w rodzinie. Ochrona i wzmacnianie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.
  3. Działanie na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej oraz sięgania do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, m.in. przez umożliwienie uczenia się języka łacińskiego już od szkoły podstawowej.
  4. Doskonalenie kompetencji nauczycieli do pracy z uczniami przybyłymi z zagranicy, w szczególności z Ukrainy, adekwatnie do zaistniałych potrzeb oraz kompetencji nauczycieli nowych przedmiotów wprowadzonych do podstawy programowej.
  5. Wspomaganie kształcenia w szkołach ponadpodstawowych w związku z nową formułą egzaminu maturalnego od roku 2023.
  6. Doskonalenie systemu kształcenia zawodowego we współpracy z pracodawcami – wdrażanie Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030.
  7. Rozwijanie umiejętności metodycznych nauczycieli w zakresie prawidłowego i skutecznego wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesach edukacyjnych. Wsparcie edukacji informatycznej i medialnej, w szczególności kształtowanie krytycznego podejścia do treści publikowanych w Internecie i mediach społecznościowych.
  8. Wsparcie nauczycieli i innych członków społeczności szkolnych w rozwijaniu umiejętności podstawowych i przekrojowych uczniów, w szczególności z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych zakupionych w ramach programu „Laboratoria przyszłości”.
  9. Podnoszenie jakości kształcenia oraz dostępności i jakości wsparcia udzielanego dzieciom i uczniom w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych.
  10. Wspieranie rozwoju nauki języka polskiego i oświaty polskiej za granicą oraz tworzenie stabilnych warunków do nauczania języka polskiego za granicą przez Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego, Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą oraz beneficjentów przedsięwzięć i programów ustanowionych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Komentarze do kierunków:

 

Kierunek I

Wychowanie zmierzające do osiągnięcia ludzkiej dojrzałości przez kształtowanie postaw ukierunkowanych na prawdę, dobro i piękno, uzdalniających do podjęcia odpowiedzialnych decyzji.

KOMENTARZ

Celem działalności wychowawczej szkoły jest stworzenie warunków, w których uczeń nie będzie produktem, a celem działania. U podstaw takiego podejścia leży troska o kształtowanie postaw wśród dzieci i młodzieży, które pozwolą im dokonywać świadomych i autonomicznych sądów wartościujących i na ich podstawie podejmować dojrzałe decyzje. „Prawda”, „dobro” i „piękno” to wzniosłe hasła, lecz jeśli mają znaczyć coś dla uczniów, powinny zostać poddane refleksji, być zaproszeniem do dyskusji, a szkoła zapewnić powinna bezpieczną przestrzeń do ich autentycznego przeżycia i doświadczenia.

W procesie nauczania prezentowanie niekwestionowanych norm odbywa się jedynie na poziomie przedszkolnym i wczesnoszkolnym – w ten sposób przygotowujemy grunt pod stopniowe otwieranie się uczniów na różnorodność podejścia do zagadnień wartości na dalszych etapach edukacji, czego efektem ma być samodzielna nad nimi refleksja. Nie uda się to w atmosferze przymusu, napięcia czy lęku i choć system szkolny sprzyja sytuacjom stresowym, głęboko odczuwanym zarówno przez uczniów, jak i nauczycieli, świadome minimalizowanie ich udziału w procesie nauczania może być dobrym kierunkiem edukacyjnej i wychowawczej pracy.

Wsparciem dla nauczyciela w procesie internalizacji wartości, takich jak prawda dobro i piękno, są bezsprzecznie metody aktywizujące i twórcze: prace w parach i grupach, burze mózgów, dyskusje sterowane, zabawy dramowe, elementy pedagogiki teatru. Czasem nawet zmiana układu ławek i krzeseł w klasie wspomagają budowanie przestrzeni sprzyjającej wymianie myśli i otwartości. Tego typu metody mogą stanowić element każdej lekcji i na każdym przedmiocie, a ich wartość jest nie do przecenienia zarówno w procesie wychowawczym, jak i edukacyjnym: wszelkie czynności twórcze, skierowane do zmysłowości, inicjują procesy myślowe, rozbudzają kreatywność i chęć do poszukiwania własnych rozwiązań, motywują.

I wreszcie – nieobca powinna być nam nasza własna refleksja nad pojęciami prawdy, dobra i piękna. Co znaczą one dla mnie? Co znaczą we współczesnym świecie? Jakie inne wartości ze sobą niosą? W jaki sposób dotrzeć do ich wspólnej definicji? Jak nie narzucać swojej definicji innym? Niech kształcenie i wychowywanie do wartości rozpocznie się od stawiania pytań samemu sobie.

Autorka komentarza: Joanna Sadłowska-Szreder – doradczyni metodyczna w zakresie języka polskiego w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Kierunek II

Wspomaganie wychowawczej roli rodziny przez właściwą organizację i realizację zajęć Wychowanie do Życia w Rodzinie. Ochrona i wzmacnianie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

KOMENTARZ

W czasach kryzysu relacji interpersonalnych oraz eskalacji różnych problemów w polskich rodzinach Ministerstwo Edukacji i Nauki kontynuuje politykę oświatową w zakresie wspomagania wychowawczej roli rodziny. Szczególnie pomocne mogą się okazać zajęcia Wychowanie do życia w rodzinie, na których będą promowane wartości małżeńskie i rodzinne.
Współcześnie niezbędnym działaniem w zakresie wychowania młodego pokolenia będzie budowanie autorytetu rodzica i autorytetu nauczyciela. Zadaniem szkoły będzie wspomaganie rodziny w realizacji zadań wychowawczych, a osiągnięcie sukcesu może nastąpić dzięki właściwej współpracy rodziców, terapeutów i nauczycieli.

Autorka komentarza: Sylwia Małecka – nauczycielka doradczyni metodyczna w zakresie biologii w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Kierunek III

Działanie na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej oraz sięgania do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, m.in. przez umożliwienie uczenia się języka łacińskiego już od szkoły podstawowej.

KOMENTARZ

Działania na rzecz tego kierunku można podjąć w trakcie realizacji przedmiotów humanistycznych, takich jak: język polski, historia, historia i teraźniejszość oraz etyka, na przykład realizując kształcenie literackie i kulturowe na lekcjach języka polskiego, czy omawiając starożytność na lekcjach historii. Na historii i teraźniejszości warto stosować odniesienia do przykładów z epoki antycznej, a w zakresie etyki – do zagadnień filozoficznych epoki klasycznej.

Pomocą służą tu teksty źródłowe oraz literackie – dobrane stosownie do grupy wiekowej oraz realizacji podstawy programowej. Warto sięgać po teksty antyczne na zajęciach koła teatralnego i wspierać upowszechnianie kultury antycznej poprzez prezentowanie społeczności szkolnej przedstawień przygotowanych przez uczniów oraz urządzając debaty o tematyce z zakresu historii oraz etyki.

W czasie wszystkich lekcji warto sięgać po sentencje łacińskie.

Rozwiązaniem, które może wspomóc umożliwienie uczenia się łaciny już od szkoły podstawowej, jest utworzenie koła zainteresowań, gdzie uczniowie mogą poznawać podstawy łaciny. Nauczyciel pełniący funkcję opiekuna takiego koła powinien przygotować autorski program nauczania łaciny na kole zainteresowań i przedstawić do zatwierdzenia dyrekcji szkoły. Warto też przygotować innowację pedagogiczną z zakresu wdrażania łaciny w szkole podstawowej. Po opracowaniu należy zgłosić ją dyrektorowi szkoły. Warty przypomnienia jest wymóg, że przed wdrożeniem niezbędna jest uchwała rady pedagogicznej.

Autorka komentarza: Wiktoria Knap – nauczycielka doradczyni metodyczna w zakresie historii w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Kierunek IV

Doskonalenie kompetencji nauczycieli do pracy z uczniami przybyłymi
z zagranicy, w szczególności z Ukrainy, adekwatnie do zaistniałych potrzeb oraz kompetencji nauczycieli nowych przedmiotów wprowadzonych do podstawy programowej.

KOMENTARZ

Systematyczne szkolenie się, w celu podnoszenia swoich kompetencji, to podstawowy obowiązek nauczycieli chcących rzetelnie i efektywnie wykonywać swoją pracę. W związku
z zaistniałą sytuacją międzynarodową i pojawieniem się, w dużej liczbie, w polskich szkołach uczniów przybyłych z zagranicy, w szczególności z Ukrainy – zgodnie z 4 punktem podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023 – nauczyciele zostali zobligowani do jeszcze intensywniejszego doskonalenia swoich umiejętności w zakresie pracy z uczniem cudzoziemskim.

Niezbędne wydaje się w tym względzie, by nauczyciel:

  • zaznajomił się z systemem edukacyjnym kraju, z którego przybył uczeń;
  • zaznajomił się z kulturą i tradycjami kraju, z którego przybył uczeń;
  • zaznajomił się ze skutecznymi sposobami włączania dziecka do zespołu klasowego
    i integracji uczniów różnej narodowości, kultury;
  • rozwijał kompetencje komunikacyjne w obszarze bariery językowej oraz skutecznej komunikacji, przez zapoznanie się z podstawowym słownictwem i zwrotami w języku ucznia oraz obsługę aplikacji translatorskich;
  • przygotował narzędzia do diagnozy umożliwiającej określenie, na jakim poziomie
    i na jakim etapie rozwoju są poszczególni uczniowie, jak również jakie są ich mocne
    i słabe strony, zainteresowania, a także jakie stosują strategie uczenia się, czy potrafią samodzielnie pracować itp.

Ponieważ szkoła powinna stanowić dla uczniów – również tych przybyłych z zagranicy – przystań, w której czują się oni akceptowani i odnajdują się w nowej wspólnocie rówieśniczej, nauczyciel-wychowawca powinien najpierw zadbać o relacje nauczyciel – uczeń, uczeń – uczeń oraz nauczyciel – uczeń – rodzic i dopiero w kolejnym kroku skoncentrować się na realizacji treści podstawy programowej.

Podnoszenie konkretnych i adekwatnych do potrzeb kompetencji nauczycieli powinno nastąpić po przeprowadzeniu diagnozy przez dyrektora szkoły, ponieważ każda placówka może mieć inne potrzeby. Oprócz wyżej wspomnianych, nauczyciele z pewnością wskażą na konieczność doskonalenia w zakresie:

  • kompetencji psychologicznych w związku z koniecznością pracy z uczniem z traumą, poszerzenia wiedzy na temat przeżywania sytuacji traumatycznych oraz ich wpływu na funkcjonowanie ucznia;
  • umiejętności odpowiedzi na zróżnicowane potrzeby edukacyjne podczas adaptacji ucznia w nowym miejscu;
  • umiejętności reagowania na „uczniowskie strategie przetwarzania ucznia uchodźcy”.

W zakresie kompetencji nauczycieli nowych przedmiotów – przede wszystkim powinni oni doskonalić umiejętność wnikliwej analizy wymagań ogólnych oraz szczegółowych ujętych
w postawie programowej, jak również warunków i sposobów realizacji danego przedmiotu oraz dostępnych materiałów i narzędzi edukacyjnych do wykorzystania w uczeniu (się) tego przedmiotu.

Proponowana tematyka szkoleń:

  • Praca z uczniem po przejściach zagrażających życiu, z traumą
  • Integracja zespołu uczniowskiego zróżnicowanego narodowościowo i kulturowo
  • Akty prawne dotyczące nauczania cudzoziemców, uchodźców z Ukrainy
  • Tworzenie narzędzi diagnostycznych przydatnych w pracy nauczyciela-wychowawcy zespołu uczniów z cudzoziemcami

Materiały pomocnicze:

  • Kulig, T. Say, Szkoła wrażliwa na traumę
  • Kiełczewska, Zróżnicowana klasa

Rozporządzenia MEiN

Ministerstwo Oświaty i Nauki Ukrainy

Portal e-pedagogika

Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie

HIT (Zintegrowana Platforma Edukacyjna)

Autorki komentarza:

Anna Bazyluk – nauczycielka konsultantka ds. nauczania matematyki w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Agnieszka Kraszewska – nauczycielka doradczyni metodyczna w zakresie fizyki w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Kierunek V

Wspomaganie kształcenia w szkołach ponadpodstawowych w związku z nową formułą egzaminu maturalnego od 2023.

KOMENTARZ

Nowa formuła matury od 2023 roku to wyzwanie zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli. Zmianie uległy nie tylko treści programowe, ale również sam przebieg egzaminu. Zapoznanie się i oswojenie z zasadami nowej formuły oraz wdrożenie metod pracy kształtujących kompetencje egzaminacyjne to szczególnie istotne zadanie bieżącej polityki oświatowej.

W przypadku przedmiotów obowiązkowych najwięcej zmian obejmuje egzamin z języka polskiego. Arkusze maturalne na poziomie podstawowym składać się będą z trzech części: testu Język polski w użyciu, testu historyczno-literackiego oraz wypracowania na jeden z dwóch podanych tematów, którego objętość powinna wynosić minimum 300 słów, a od roku 2025 minimum 400 słów. Egzamin ustny polegać będzie na przygotowaniu i przedstawieniu dwóch wypowiedzi monologowych: pierwsza, dotycząca pytań z puli tematów jawnych, odwoływać się będzie do listy lektur obowiązkowych, druga, z zestawu nieujawnionego, będzie związana z załączonym materiałem literackim, ikonicznym bądź językowym.

Zmiany na egzaminie maturalnym z matematyki obejmować będą nową liczbę zadań (20–25 otwartych i 9–15 zamkniętych) oraz zmienioną ich formę. Wśród zadań zamkniętych znajdą się te jednokrotnego, jak i wielokrotnego wyboru, zadania podwójne z odpowiedziami typu A0D i E–H, zadania typu prawda–fałsz, zadania na dobieranie. Zróżnicowane będą również zadania otwarte: pojawią się zadania z luką, zadania z krótką i rozszerzoną odpowiedzią oraz wiązki zadań o wspólnym kontekście tematycznym.

Zwiększą się również wymagania na egzaminie maturalnym z języka angielskiego z poziomu B1 do B1+ i B2 w zakresie umiejętności receptywnych (rozumienie ze słuchu i rozumienie tekstu czytanego). Czas zadań do słuchania na poziomie podstawowym wydłuży się do 25 minut, teksty do czytania obejmować będą od 1200–1450 wyrazów, a wypowiedź pisemna powinna liczyć od 100 do 150 wyrazów. Zwiększy się ogólna liczba zadań (do 48) oraz liczba zadań otwartych.

Warto zaznaczyć, że zadania maturalne będą ściśle związane z wymaganiami egzaminacyjnymi zapisanymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla poszczególnych przedmiotów. Zadaniem nauczycieli jest więc rzetelne przestudiowanie zaproponowanych od 2023 roku zmian i konstruowanie zajęć lekcyjnych w oparciu o cele kształcenia i treści nauczania wskazane w tych dokumentach, a także uwzględnienie kluczowych umiejętności, jakie zdobyć mają uczniowie w trakcie kształcenia ogólnego, a do których Ministerstwo Edukacji i Nauki zalicza:

  • myślenie – rozumiane jako złożony proces umysłowy (wnioskowanie, abstrahowanie, rozumowanie, wyobrażanie sobie, sądzenie, rozwiązywanie problemów, twórczość);
  • czytanie – umiejętność łącząca zarówno rozumienie sensów, jak i znaczeń symbolicznych wypowiedzi;
  • umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie;
  • kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin;
  • umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi,
  • umiejętność samodzielnego docierania do informacji oraz ich wartościowania;
  • nabywanie nawyków systematycznego uczenia się, porządkowania zdobytej wiedzy i jej pogłębiania;
  • umiejętność współpracy w grupie i podejmowania działań indywidualnych.

Zmiany w podstawie programowej i formule matury budzić mogą niepokój zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Pamiętajmy jednak, że spokój dobrze poinformowanego i świadomego zmian nauczyciela buduje również pewność uczniów, a dobrze zorganizowany rytm pracy jest najlepszym wsparciem nawet w obliczu szczególnie trudnych wyzwań.

Autorka komentarza: Joanna Sadłowska-Szreder – nauczycielka doradczyni metodyczna w zakresie języka polskiego w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Kierunek VI


Doskonalenie systemu kształcenia zawodowego we współpracy z pracodawcami – wdrażanie Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030.

KOMENTARZ

Niedługo miną dwa lata od przyjęcia przez Radę Ministrów uchwały do realizacji zapisów związanych z Zintegrowaną Strategią Umiejętności 2030.

Cytując za serwisem Rzeczpospolitej Polskiej zapisy związane ze zdefiniowaniem obszarów odziaływań w tzw. części szczegółowej, stwierdzamy, że zostały jasno sprecyzowane:

  1. Umiejętności podstawowe, przekrojowe i zawodowe dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
  2. Rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry zarządzające.
  3. Rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry uczące.
  4. Rozwijanie umiejętności poza edukacją formalną.
  5. Rozwijanie i wykorzystanie umiejętności w miejscu pracy.
  6. Doradztwo zawodowe.
  7. Współpraca pracodawców z edukacją formalną i pozaformalną.
  8. Planowanie uczenia się przez całe życie i potwierdzanie umiejętności.

We wszystkich obszarach zostały zdefiniowane tematy i kierunki działań oraz pełen zestaw podmiotów, które powinny być zainteresowane i wezmą czynny udział w realizacji tych strategii. Wiąże się to również z możliwościami wykorzystania środków, które pozostają do dyspozycji w ramach krajowych i europejskich projektów i programów. Mogą one stanowić pokaźne źródło wsparcia finansowego dla jednostek samorządowych oraz podmiotów publicznych i prywatnych. Z pewnością pozwoli to na znaczne rozwinięcie i wzbogacenie zaplecza technicznego, dydaktycznego i instytucjonalnego kształcenia zawodowego z uwzględnieniem faktycznych warunków pracy.

Bardzo ważna jest kadra zarządzająca, która musi posiadać odpowiednie nowoczesne kompetencje poparte działaniem praktycznym niezbędnym do pracy w zróżnicowanych środowiskach – od ucznia zaczynając, a na uczestnikach studiów podyplomowych kończąc. Kadry uczące również wymagają permanentnego doskonalenia zawodowego w zakresie wiedzy merytorycznej dotyczącej nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, ale również umiejętności dydaktycznych i metodycznych. W placówkach ogólnokształcących szczególną rolę odgrywa doradztwo zawodowe, którego najważniejszym celem powinno być przygotowanie do świadomego wyboru zawodu. Zarówno szkoły, jak i pracodawcy powinni zadbać o przygotowanie efektywnych mechanizmów współpracy. Bardzo ważne jest zaangażowanie pracodawców na wszystkich etapach kształcenia zawodowego oraz zapoznanie z rzeczywistymi warunkami pracy. Szczególnego znaczenia nabierają również działania dotyczące planowania i uczenia się przez całe życie oraz potwierdzanie umiejętności. Nieustanny postęp technologiczny oraz cyfryzacja, które z jednej strony ułatwiają zdobywanie i aktualizowanie wiedzy, a z drugiej stają się tymi, które wymuszają udział w edukacji pozaformalnej i przyczyniają się do nieformalnego uczenia się choćby poprzez samokształcenie, wymianę doświadczeń itd. Dzięki temu firmy i instytucje będą dysponowały coraz bardziej wykwalifikowaną kadrą pracowników, którzy szybko i łatwo się uczą oraz będą elastyczni w zakresie zmieniających się potrzeb rynku pracy.

Proponowana tematyka zajęć:

  • Bilans kompetencji narzędziem pracy doradcy zawodowego.
  • Jak zbudować portfolio ucznia?
  • Rynek pracodawcy czy pracownika? Rynek pracy po zmianach.
  • Co nowego w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji?
  • Co powinien zawierać Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego?
  • Jak przygotować ucznia do zmian, które czekają na niego na rynku pracy?

Autor komentarza: Waldemar Zaborski – nauczyciel konsultant ds. nauczania techniki, wychowania komunikacyjnego i edukacji dla bezpieczeństwa w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Kierunek VII

Rozwijanie umiejętności metodycznych nauczycieli w zakresie prawidłowego i skutecznego wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesach edukacyjnych. Wsparcie edukacji informatycznej i medialnej, w szczególności kształtowanie krytycznego podejścia do treści publikowanych w Internecie i mediach społecznościowych.

KOMENTARZ

W roku szkolnym 2022/2023 nauczyciele powinni doskonalić swój warsztat metodyczny szczególnie w zakresie wykorzystywania technologii informacyjnych i komunikacyjnych, aby częściej, sprawniej i pewniej wspierać się nią w procesie edukacji. Korzystanie z TIK-u to nie tylko umiejętność obsługi sprzętu czy oprogramowania, ale również odpowiedni dobór treści edukacyjnych. Warto, aby nauczyciele krytycznie podchodzili do oprogramowania oraz treści dostępnych Internecie i mediach społecznościowych. Media społecznościowe mogą mieć co prawda pozytywny wpływ na proces edukacyjny, jednak wirtualna rzeczywistość – mimo bogactwa informacji, dostępnych na wyciągnięcie ręki – niesie również wiele zagrożeń, w zakresie których młodzi ludzie nie mają świadomości. Istotne jest, aby nauczyciele poprzez swoje działania i postawę byli wzorem; uczyli, jak bezpiecznie i właściwie korzystać w edukacji z narzędzi TIK, w tym mediów społecznościowych i zasobów internetowych. Warto sprawdzać zasoby internetowe, oprogramowanie, zanim udostępnimy je uczniom, korzystać z legalnego oprogramowania oraz sprawdzonych źródeł, a w przypadku wątpliwości skorzystać z porad doradców i konsultantów.

Janusz Olczak – nauczyciel doradca metodyczny w zakresie informatyki w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Kierunek VIII


Wsparcie nauczycieli i innych członków społeczności szkolnych w rozwijaniu umiejętności podstawowych i przekrojowych uczniów, w szczególności z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych zakupionych w ramach programu „Laboratoria przyszłości”.

KOMENTARZ

Początek roku szkolnego 2022/2023 jest jednocześnie końcem zakupów pomocy naukowych w ramach projektu MEiN „Laboratoria przyszłości”, w którym uczestniczą wszystkie publiczne szkoły podstawowe województwa zachodniopomorskiego. Można zatem przyjąć, że w każdej szkole podstawowej jest już sprzęt wchodzący w skład wyposażenia podstawowego:

  • drukarki 3D z akcesoriami (w tym aplikacje, slicery),
  • mikrokontrolery z sensorami, wzmacniaczami, płytkami prototypowymi i innymi akcesoriami,
  • sprzęt do nagrań służący nauce prezentacji swoich osiągnięć (kamery, mikrofony, oświetlenie),
  • stacje lutownicze (do mikrokontrolerów).

Aby efektywnie wykorzystać te pomoce dydaktyczne, potrzebne jest wsparcie nauczycieli – między innymi przez ośrodki doskonalenia. Pomoc powinna dotyczyć wdrożenia tzw. kierunków STEAM (nauka, technologia, inżynieria, sztuka oraz matematyka). Niestety, o ile szkoły posiadają już porównywalny jakościowo sprzęt, to ośrodki doskonalenia nauczycieli nie zostały uwzględnione w doposażeniu bazy dydaktycznej i muszą to zrobić z własnych funduszy. Rozwiązaniem problemu może być wykorzystanie szkolnych pracowni zbudowanych na bazie sprzętu z programu „Laboratoria przyszłości” do prowadzenia lekcji otwartych dla nauczycieli.

Zgodnie z modelem edukacji STEAM wsparcie powinno obejmować wszystkich nauczycieli uczących na poziomie szkoły podstawowej.

Proponowana tematyka szkoleń:

  • Modelowanie i druk 3D
  • Technologia druku 3D
  • Praca z filmem
  • Metoda projektu
  • Praca z uczniem zdolnym
  • Arduino dla dzieci

Zalecana literatura

  1. https://www.gov.pl/web/laboratoria – oficjalna strona MEiN-u [dostęp: 3.10.2022]
  2. STEAM-owe przedszkole, Marlena Plebańska, Aleksandra Szylle,r Wydawnictwo Difin.

Autor komentarza: Krzysztof Koroński – nauczyciel konsultant ds. nauczania informatyki i biblioteki cyfrowej

Kierunek IX


Podnoszenie jakości kształcenia oraz dostępności i jakości wsparcia udzielanego dzieciom i uczniom w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych.

KOMENTARZ

W roku szkolnym 2022/2023, zgodnie z IX podstawowym kierunkiem polityki oświatowej państwa, szkoły powinny skupić swoje działania na zapewnieniu wysokiej jakości kształcenia. Drogą do uzyskania oczekiwanych wysokich efektów jest uwzględnienie indywidualnych różnic edukacyjnych, rozpoznanie i zaspokajanie potrzeb psychofizycznych i rozwojowych uczniów – czyli to, co pokrótce określamy jako wsparcie udzielane dzieciom i uczniom – tak, aby możliwe było kształtowanie prawidłowych postaw uczniów, nabywanie przez nich kompetencji kluczowych, budowanie relacji i wsparcie w drodze rozwoju. Szczególną uwagę należy zwrócić na dobrze prowadzoną obserwację pedagogiczną (nie tylko na diagnozę) oraz wspieranie rozwoju ucznia – nie tylko z trudnościami, ale i tego zdolnego. Należy również dostosować proces kształcenia do indywidualnych możliwości/potrzeb uczniów. Zastosowanie personalizacji metod nauczania, czyli dobranie ich do preferencji ucznia, pozwali mu na szybsze opanowywanie nowych treści, a tym samym zbuduje w nim przekonanie o własnej sprawczości i skuteczności oraz wzmocni poczucie bezpieczeństwa. Warto pamiętać o właściwej realizacji treści wynikających z podstawy programowej oraz pozwalać uczniom uczyć się przez zabawę, działanie oraz aktywizujące metody. Planując pracę, należy uwzględniać wszystkie aspekty rozwojowe wychowanków, zwracając uwagę na wsparcie rodziny oraz dostępność stosowanych rozwiązań. Każde działanie, w tym metody i treści edukacyjne, należy dostosować do uczniów z orzeczeniem, opinią oraz trudnościami.

Proponowana tematyka:

  • Obserwacja pedagogiczna
  • Udzielanie bieżącej pomocy psychologiczno-pedagogicznej
  • Indywidualizacja pracy w czasie zajęć
  • Praca z uczniem zdolnym
  • Metody aktywizujące
  • Dostosowanie treści do możliwości wychowanka

 Podstawa prawna

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
  2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. poz. 1578) i zmiany (Dz.U. 2018 poz. 1485).
  3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25.08.2017 r. (D.U. poz. 1646) w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji, i zmieniające (Dz. U. z 2019, poz. 1664).

Autorki komentarza:

Weronika Dwojakowska – nauczycielka konsultantka ds. wychowania, kształcenia specjalnego i edukacji włączającej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Renata Wiśniewska – nauczycielka konsultantka ds. wychowania przedszkolnego w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli