Uprzejmie informujemy, że w czasie ferii zimowych Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli jest czynne dla interesantów w godzinach: 8.00–16.00. Biblioteka Pedagogiczna jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach: 9.00–16.00.
Zapraszamy do obejrzenia webinaru, w którym Anna Godzińska postara się znaleźć odpowiedzi na pytania: Jak zarządzać szkołą w świecie niepewności, nieoczekiwanych zmian i lęku? Jak być zwinnym dyrektorem?
Webinar przeznaczony jest dla dyrektorów i dyrektorek szkół, ale także nauczycieli zainteresowanych tematem zarządzania i współpracy w świecie, w którym jedyną pewnością jest zmiana.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska zaprasza nauczycieli szkól podstawowych i ponadpodstawowych, bibliotekarzy oraz nauczycieli pracujących w świetlicach na praktyczne bezpłatne dwudniowe szkolenia z edukacji przyrodniczej dzieci i młodzieży w terenie.
Szczegółowe informacje znajdują się na stronie wydarzenia.
- Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz poprzez rozwijanie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.
- Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej - kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
- Promocja zdrowego trybu życia w szkole - kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych. Wspieranie aktywności fizycznej uczniów.
- Profilaktyka przemocy rówieśniczej. Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, wsparcie w kryzysach psychicznych.
- Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci. Rozwijanie umiejętności krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie. Poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli nowoczesnych technologii, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji oraz korzystanie z zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.
- Promocja kształcenia zawodowego w szkołach podstawowych oraz w środowisku pracodawców. Wzmocnienie roli doradztwa zawodowego.
- Rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim wśród Polonii. Nauczanie języka polskiego w środowiskach polonijnych.
- Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia poprzez promowanie oceniania kształtującego i metod aktywizujących w dydaktyce.
Komentarze do kierunków:
- Komentarz do I kierunku - Kształtowanie myślenia analitycznego
- Komentarz do II kierunku - Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej
- Komentarz do III kierunku - Promocja zdrowego trybu życia w szkole
- Komentarz do IV kierunku - Profilaktyka przemocy rówieśniczej
- Komentarz do V kierunku - Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci
- Komentarz do VI kierunku - Promocja kształcenia zawodowego w szkołach podstawowych oraz w środowisku pracodawców
- Komentarz do VIII kierunku - Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia
Jak co roku zapraszamy Państwa do udziału w sierpniowych konferencjach metodycznych, które odbędą się w dniach 25–29 sierpnia w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli (ul. Gen. J. Sowińskiego 68). Tegoroczne spotkania przebiegną pod hasłem „Ku sprawczości”.
Każdy dzień konferencji rozpocznie się od krótkiej prezentacji zmian w prawie o światowym i systemie oświaty skierowanej do wszystkich uczestników, a następnie nauczycielki i nauczyciele wezmą udział w spotkaniach poświęconych poszczególnym przedmiotom.
Terminy i sposób realizacji spotkań dla nauczycieli poszczególnych przedmiotów i typów szkół zostały zamieszczone na załączonym plakacie:
Konferencje metodyczne ZCDN 2025-2026
Osoby zainteresowane udziałem w danej konferencji proszone są o zarejestrowanie się za pośrednictwem Internetowego Systemu Obsługi Szkoleń.
Uprzejmie informujemy, że w okresie od 16 czerwca do 30 września 2025 roku nie będzie można wypożyczać zasobów Biblioteki Pedagogicznej im. Heleny Radlińskiej.
Decyzja o wstrzymaniu wypożyczeń spowodowana jest koniecznością przeprowadzenia inwentaryzacji zbiorów.
Od 16 czerwca do 13 lipca przyjmowane będą jedynie zwroty.
Od 14 lipca do 17 sierpnia biblioteka będzie nieczynna.
Od 18 sierpnia do 30 września przyjmowane będą jedynie zwroty.
Za wszelkie utrudnienia przepraszamy.
Zmiany dotyczą kwestii obowiązkowej godziny dostępności nauczycieli oraz skodyfikowania praw i obowiązków ucznia.
Nowe przepisy dotyczące godzin dostępności zostały przyjęte przez Radę Ministrów i wejdą w życie od 1 września 2025 roku. Konsultacji z uczniami nadal są obowiązkowe, jednak proponowane zmiany wprowadzają większa elastyczność – nauczyciel będzie mógł sam gospodarować czasem pracy, co będzie korzystne dla uczniów i rodziców.
Cały komunikat znajduje się na stronie MEN-u.
Do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych został przekazany projekt zmian w Prawie oświatowym. Celem jest zebranie w jednym miejscu oraz przeniesienie na poziom ustawy praw i obowiązków uczniowskich. Komisja działająca przy MEN-ie zaproponowała kilka modyfikacji i nowych rozwiązań. Zmianom ulegną zapisy związane z klasyfikacją uczniów z nieusprawiedliwionymi nieobecnościami. Stworzone zostały katalogi praw i obowiązków ucznia – szczególnie ten drugi ma charakter zamknięty. Połączony z tym będzie system kar dla uczniów. Do tej pory te kwestie regulowały najczęściej wewnętrzne przepisy szkolne, które niekiedy łamały prawa dziecka.
W ramach projektowanych zmian powołany ma być system ochrony praw uczniowskich, poprzez stworzenie funkcji rzecznika – rzecznik krajowy działający przy MEN-ie, 16 rzeczników regionalnych przy kuratoriach oświaty oraz rzecznik w każdej szkole. Ten ostatni wybierany ma być spośród nauczycieli przez radę szkoły. Planowana jest także obligatoryjność w powoływaniu tego ostatniego organu (do tej pory panowała dowolność w tym zakresie). Radę szkoły tworzą przedstawiciele nauczycieli, uczniów i rodziców, co ma sprzyjać uspołecznieniu systemu oświaty.
Szczegółowe informacje na temat kwestii praw uczniowskich wraz z przekierowaniem do strony legislacyjnej, na której można zapoznać się z całym dokumentem, znajdują się w komunikacie MEN-u. Na stronie MEN jest także adres mailowy, na który można zgłaszać swoje uwagi. Konsultacje trwają do początku sierpnia 2025 roku.
W związku z możliwymi błędami na świadectwach ukończenia szkoły, Ministerstwo Edukacji Narodowej wydało komunikat.
Problem dotyczy symbolu zamieszczanego na dokumentach ukończenia szkoły podstawowej. W sytuacji popełnienia błędu szkoła jest zobowiązana do niezwłocznej wymiany druku.
Więcej informacji w komunikacie MEN-u.
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie realizuje wieloletni projekt „Regionalne Centrum Kryzysowe”. Z oferty można korzystać indywidualnie, ale zgłosić się można także jako szkoła.
Dla przedstawicieli zawodów zaufania publicznego – w tym nauczycieli – zostały przygotowane 8-godzinne warsztaty. W ofercie dla uczniów klas VII i VIII szkoły podstawowej oraz szkół ponadpodstawowych są 4-godzinne warsztaty świadomościowe. Ich celem jest psychoprofilaktyka, rozwijanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, a także pomagających w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji rówieśniczych.
Ośrodki pomocowe, zwane Regionalnymi Centrami Kryzysowymi, funkcjonują już w powiatach: drawskim, kołobrzeskim, myśliborskim, stargardzkim, świdwińskim, wałeckim, kamieńskim i sławieńskim. Kolejnych 8 punktów jest tworzonych – w Szczecinie (2 punkty) i Świnoujściu, a także w powiatach: białogardzkim, choszczeńskim, goleniowskim, gryfickim i szczecineckim.
Więcej informacji (w tym dane kontaktowe do koordynatorek projektu) znajduje się na stronie Kuratorium Oświaty w Szczecinie.
Do 28 lipca 2025 roku można zgłosić się do kolejnej edycji konkursu „Kierunek – Innowacja” organizowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Zadaniem konkursowym jest przygotowanie opisu innowacyjnego działania edukacyjnego, które zostało przeprowadzone przez nauczyciela w roku szkolnym 2024/2025. Opis musi zostać zamieszczony na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej.
Konkurs adresowany jest do nauczycieli przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych – każda grupa oceniana jest w swojej kategorii.
Więcej informacji – regulamin, formularz zgłoszenia i instrukcja zamieszczania materiałów – znajduje się w komunikacie MEN-u.
W przeddzień obchodów 80. rocznicy przyłączenia Ziem Zachodnich i Północnych do Polski ukazała się publikacja ZCDN-u „Szczecin opis(yw)any. Miasto w kronikach, wspomnieniach, literaturze” pod redakcją Katarzyny Rembackiej. Na książkę składa się jedenaście artykułów, z których każdy prezentuje miasto jako przestrzeń życia, działania i refleksji osób w nim mieszkających w różnych epokach historycznych. Tom został przygotowany przez grono osób związanych z różnymi ośrodkami kulturalnymi i naukowymi Szczecina, w tym z Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Zachęcamy do lektury!
Szczecin opis(yw)any. Miasto w kronikach, wspomnieniach, literaturze
Cytując słowa wstępu:
„Prezentowany tom stworzony został z kilku powodów. Od zakończenia II wojny światowej, będącego równocześnie początkiem polskiej historii »Ziem Odzyskanych«, mija właśnie osiemdziesiąt lat. Miastem, które wpisuje się w te wydarzenia i świętuje swoją rocznicę, jest również Szczecin. Aby uczcić ósmą dekadę jego polskości, nie zapominając równocześnie o wcześniejszej, kilkusetletniej historii, postanowiliśmy przedstawić, w jaki sposób miasto było opisywane i jak nadal jest charakteryzowane. I choć głównym bohaterem jest Szczecin, to pierwszoplanowe role pełnią także osoby tworzące owe opisy. Są wśród nich średniowieczni i nowożytni kronikarze, oświeceni przedstawiciele elit, miejskie aktywistki i przymusowi robotnicy. Wspomina i opisuje Szczecin jego pierwszy polski prezydent, a także lewicowy reportażysta, dla którego to miasto stało się siedliskiem na całe życie, pisarki o skomplikowanych życiorysach i o różnych narodowościach, wreszcie cała plejada młodych twórczyń i twórców opisujących miasto za pomocą różnorodnych form przekazu”.
Fragment recenzji dr. hab. Sławomira Iwasiowa:
„Życzyłbym wszystkim osobom, którym bliska jest tematyka regionalistyczna, żeby takich prac badawczo-dydaktycznych powstawało więcej; monografia Szczecin opis(yw)any. Miasto w kronikach, wspomnieniach, literaturze to doskonały przykład, jak można połączyć siły szkoły i uniwersytetu; jak pisać ze znawstwem, a jednocześnie nie nużyć czytelnika hermetycznym dyskursem quasi-humanistyki. Jestem przekonany, że to przedsięwzięcie znamionują pasja, szczerość i profesjonalizm i dlatego efekt końcowy w gruncie rzeczy trudno przecenić”.
Prezentujemy spis treści:
Paweł Migdalski, Opisy Szczecina z XII wieku
Radosław Skrycki, Miasto, po którym „chętnie się spaceruje”. Obraz Szczecina na początku XVII wieku
Agnieszka Borysowska, Descriptio urbis Stetinensis Paula Friedeborna (1624). Obraz miasta oczami kronikarza i zarządcy
Michał Gierke, Życie artystyczne Szczecina we wspomnieniach Konrada Zitelmanna (1814–1889)
Agnieszka Szudarek, Kobiecym okiem. Wizerunek Szczecina przełomu XIX i XX wieku we wspomnieniach Julie Braun-Vogelstein (1883–1971)
Tomasz Ślepowroński, Praca przymusowa w niemieckim Szczecinie we wspomnieniach polskiego robotnika. Między pamięcią świadka, a ustaleniami historyków
Eryk Krasucki, Wspomnienia Piotra Zaremby z lat 1945–1950. Czytając szczecińskiego Tytusa Liwiusza
Katarzyna Rembacka, „I Polska patrzyła na Szczecin jego oczyma”. Franciszka Gila reporterskie opisywanie miasta
Patrycja Megger-Borkowska, Literackie topografie miast Niny Rydzewskiej
Anna Godzińska, Ta, która została, ta, która przyjechała, ta, która wyjechała. Kobiece biografie wobec „Ziem Odzyskanych”
Marta Kostecka, Szczecin opisywany, opowiadany i rysowany w tekstach kultury popularnej
Książka jest dostępna w zbiorach Biblioteki Cyfrowej ZCDN-u
Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło następujące podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026.
- Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz poprzez rozwijanie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.
- Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej – kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
- Promocja zdrowego trybu życia w szkole – kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych. Wspieranie aktywności fizycznej uczniów.
- Profilaktyka przemocy rówieśniczej. Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, wsparcie w kryzysach psychicznych.
- Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci. Rozwijanie umiejętności krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie. Poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli nowoczesnych technologii, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji oraz korzystanie z zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.
- Promocja kształcenia zawodowego w szkołach podstawowych oraz w środowisku pracodawców. Wzmocnienie roli doradztwa zawodowego.
- Rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim wśród Polonii. Nauczanie języka polskiego w środowiskach polonijnych.
- Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia poprzez promowanie oceniania kształtującego i metod aktywizujących w dydaktyce.
Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026
Tym razem redakcja proponuje namysł nad wpływem nowych technologii na kierunki rozwoju edukacji. Tytułowa formuła ALFABETYZMU CYFROWEGO odnosi się głównie do pytania o to, w jakim zakresie oświata, w obliczu ekspansji sztucznej inteligencji, powinna przeformułować swoje zadania i cele o charakterze społecznym? Szkoła dzisiaj nie tylko uczy (w znaczeniu: kształtuje wiedzę), ale przede wszystkim wyposaża dzieci i młodzież w kompetencje społeczne. Narzędzia AI jeszcze tej sztuki uspołeczniania nie opanowały, choć – jak doskonale wiemy – szybko się uczą. Kim zatem są współcześni nauczyciele/nauczycielki? Z pewnością kimś więcej niż odpowiadający „na każde pytanie” chatbot.
Już w wywiadzie (Zawsze można zrestartować system) padają fundamentalne dla tej tematyki kwestie. Krzysztof Jaworski, redaktor prowadzący wydania, rozmawia z dr inż. Anną Barcz z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie między innymi o: dydaktyce szkolnej i uniwersyteckiej, nowych i wciąż ważnych tradycyjnych metodach nauczania, wykorzystaniu AI w edukacji. Pada też aktualne, nurtujące pedagogów pytanie: czy sztuczna inteligencja zdominuje edukację? Niekoniecznie, a nawet wręcz przeciwnie – nieodpowiednie używanie narzędzi AI może doprowadzić do obniżenia poziomu wiedzy, umiejętności, fachowości.
Z kolei Łukasz Wojtkowski, wykładowca na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, zajmujący się naukowo relacją człowieka i AI, rozważa prawdopodobne scenariusze ingerencji nowych technologii w życie człowieka XXI wieku (Nie myśl, że jesteś kimś wyjątkowym). Niepokój wzbudzać powinno określenie „kapitalizm inwigilacji”; każdy ruch konsumenta jest śledzony i rejestrowany, głównie po to, aby za wszelką cenę zwiększać zyski korporacji. Co w takim razie powinna robić szkoła? Jak możemy przeciwstawić się nieuczciwym praktykom, na przykład polegającym na gromadzeniu i sprzedawaniu danych? Jak nowe technologie wpływają na potencjał intelektualny i wychowawczy dzieci i młodzieży? Autor patrzy na rzeczywistość realistycznie: „Korporacje z kolei egzekwują swoją władzę w przypadku danych, modelując sprzeczne interesy społeczne, powodując niepewności, nierówności społeczne, brak bezpieczeństwa po to, aby dostarczać mechanizmów i urządzeń pozornie zapewniających bezpieczeństwo społeczne” (s. 17–18).
Dającym do myślenia tekstem jest zapis eksperymentu, jaki przeprowadził Igor Wypijewski, nauczyciel w Prywatnych Szkołach Leonarda Piwoni, zadając sztucznej inteligencji pytania o teraźniejszość i przyszłość edukacji (Człowiek vs. AI). To fascynująca wymiana zdań, przypominająca znane dzieła literatury fantastycznonaukowej, jak między innymi tom prozy Stanisława Lema Golem XIV (1981), w którym ludzkość dialoguje z tytułowym superkomputerem.
Warto wspomnieć, że po raz pierwszy na naszych łamach pojawia się rubryka „Antyk dla średnio zaawansowanych”, której redaktorka, dr Barbara Popiel-Kobielska z Instytutu Literatury i Nowych Mediów US, w szkicu Antyk (nie tylko) dla początkujących zapowiada atrakcyjne metodycznie i dydaktycznie ujęcie tematyki kultury, filozofii i literatury starożytnej.
Te i inne, w sumie 23 teksty można znaleźć na blisko 120 stronach, w kilkunastu działach (jak: „Temat numeru”, „Opinie, refleksje, doświadczenia”, „Prawo w praktyce oświatowej”, „Pedagogika młodzieży”, „Pedagogiczne herstorie”, „Spotkania z biografią”, „Wokół pojęć pedagogicznych” i in.), które jak zwykle serdecznie polecamy Państwa uwadze.
Papierowe wydania „Refleksji” czekają na Państwa w siedzibie ZCDN-u w Szczecinie. Zapraszamy od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00–16.00. Poniżej link do wersji elektronicznej najnowszego numeru. Życzymy pożytecznej lektury!
Kwartalnik Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli „Refleksje” 2025, nr 3
